Syringa vulgaris - wspaniała grupa krzewów kwitnących wiosną  o niezwykłych walorach dekoracyjnych. Choć pochodzą z Bałkanów, traktujemy je jak swojskie rośliny właściwe dla naszego klimatu i krajobrazu. Właściwa nazwa to lilak łac. syringa, a bez choć jego nazwa utarła się dla krzewu o wiechowatych, fioletowych lub białych kwiatach, dotyczy właciwie bzów czarnych, łac. sambucus. Jednak trudno pozbyć się zwyczaju zamiennego stosowania nazwy bez dla obu gatunków,choć pochodzą z bardzo różnych rodzin.

Lilaki niegdyś popularne w babcinych ogrodach, teraz powracają ponownie do łask. Nasza szkółka posiada bogata ofertę odmian lilaków, aby dać wybór klientom i pokazać różnorodność odmian. Niektóre z nich - zwłaszcza odmiany rosyjskie niemal uległy zapomnieniu - dlatego staramy się przywrócić ich rangę, bo są tego warte. W naszej ofercie mamy sadzonki lilaków w różnych rozmiarach, aby każdy klient mógł wybrać coś dla siebie. Dzikie rosną nawet do 5-6 metrów, ale odmianowe do ok. 4 m. Lilaki są zwykle gęsto rozkrzewione, gęste. Bardzo dobrze znoszą przycianie. Nie chorują i nie dokuczają im szkodniki. Podczas upalnych, ubogich w deszcz letnich miesięcy liście mogą przywiędnąć, jednak pierwszy obfity deszcz, liście ponownie odzyskają wigor.

lilaki (bzy) - zastosowanie

Lilaki mają wiele zastosowań w naszych ogrodach. Ich rozmaitość sprawia, że moga rosnąć naprawdę wszędzie. Niewielkie odmiany mayerii (Palibin, Pink Perfume) nadają się nawet do małych ogrodów. Odmiany większe (vulgaris) mogą być żywopłotem, ochroną przeciw wiatrom, ale przede wszystkim niezwykłym tłem i zieloną ścianą dla innych niższych krzewów o kolorowych liściach, takich jak klony palmowe, kiścienie, fotergille, krzewuszki. Lilaki stanowią doskonałe tło krajobrazowe ogrodu. Obok można posadzić inne krzewy ozdobne: pęcherznice, kaliny, derenie wszelkiej maści, hortensje bukietowe oraz hortensje ogrodowe a takze całą paletę bylin.

Duża rozpiętość kolorów i kształtów kwiatów oraz rozmaitość zapachów prowokuje do kompletowania całych kolekcji lilaków. Do czego szczerze namiawiamy, szczególnie, że niektóre zakwitają wcześniej, inne nieco później. Dzięi temu dłużej możemy się nimi cieszyć.
Lilaki możemy sadzić w ogrodach naturalnych, wiejskich w stylu angielskim a także wszelkich mieszanych. Ponadto lilaki sprawdzają się jako krzewy do nasadzeń parkowych, miejskich - przy ulicach (dobrze znoszą zanieczyszczenia powietrza), na osiedlach, np. mogą być skutecznym parawanem dla śmietników i mało ozdbnych murków. Są doskonałymi żywopłotami.  Te krzewy ozdobne o pachnących kwiatach chętnie sadzone są na cmentarzach. Uroczo wyglądają posadzone przy altanach, domkach letniskowych. Sprawdzą się przy kurnikach, kojcach dla psów, stanowiąc barierę przed wiatrem i osłonę przed palącym słońcem. Planując nasadzenie pamiętajmy o miejscach, w których lubimy przesiadywać naławkach lub przy stole, by móc rokoszować się niepowtarzalnym aromatem kwiatów.
Bzy-lilaki nadają się do wysadzania w miejscach, gdzie teren może się osuwać, np, z takiego powodu, że jest piaszczyste. Dzięki gęstemu systemowi korzeniowemu, zbudowanemu z licznych, cienkich korzeni oraz odrostom korzeniowym i odroślom wyrastającym z pędów podziemnych nad powierzchnię gleby, wiążą lotny piasek i zapobiegają jego przenoszeniu się. Bzy wzmocnią krawędzie skarpy, szczególnie jeśli zbocze jest strome i może się wypłukać lub osunąć.
Niektóre gatunki roślin ozdobnych w naszych ogrodach wymagają miejsc zacisznych. Warto wówczas pomyśleć o obsadzeniu granic działki, ogrodu, rabaty właśnie lilakami. Będą stanowić świetną barierę dla roślin takich jak: róże, magnolie, kielichowce.
Lilaki mają nie tylko piękne kwiaty. Ich sercowate, soczysto zielone liście są również bardzo ładne.  
Pachnące kiście majowych kwiatów są wspaniałą ozdobą stołów. Po ścięciu trzeba natychmiast wsadzić gałązki do wazonu z wodą. Wówczas będą trwalsze.

lilaki (bzy) - wymagania, jak pielęgnować

Lilaki wznawiają wzrost bardzo wcześnie na wiosnę, a kończą w połowie lipca. W marcu pąki są dość mocno nabrzmiałe. Mogą być niestety obgryzane przez sarny. Lilaki - bzy kwitną na zeszłorocznych pędach. Nie trzeba nikomu udowadniać, że to krzewy o pachnących kwiatach. Są nektarodajne, ale przez kształt kwiatów zbyt niedostępne dla pszczół. Łatwość w uprawie tych pachnących krzewów stawia ich na wysokiej pozycji. Lilaki, nawet te szlachetnych odmian, dobrze znoszą gorszą ziemię, nawet piasek. Tolerują odczyn zasadowy, obojętny i lekko kwaśny. Nie lubią tylko bardzo kwaśnego podłoża. Mogą rosnąć w słońcu i cieniu. Jednak w miejscach bardzo ciemnych pędy będą długie i cienkie a kwitnienie mniej obfite .
Po przekwitnięciu warto usuwać przekwitnięte kwiatostany - zwłaszcza u młodych osobników. Niedopuścimy wówczas do  zawiązania nasion. Odciążymy krzew od zbytecznej utraty energii. A pobudzimy do wytwarzania nowych pędów. Bardzo łatwo regenerują się po przycięciu.
Ze względu na płytki, ale bardzo szeroki system korzeniowy nie przekopujemy ziemi wokół krzewu zbyt głęboko. Możemy spulchniać motyką tylko powierzchnię gleby. Zalecane jest raczej ściółkowanie miejsca nasadzenia, np. suchymi liśćmi, odkwaszonym torfem, a najlepiej całkowicie rozłożonym obornikiem bydlęcym. Taki zabieg najlepiej wykonać wiosną. Zasilone krzewy zakwitną obficiej. W razie braku obornika zasilamy bzy nawozami mineralnymi dla roślin kwitnących. Pierwszy raz w marcu, a drugi raz w czerwcu. Podczas kwitnienia warto podlewać krzewy - jeśli brakuje deszczu - wydłużymy w ten sposób czas kwitnienia.

lilaki (bzy) - jak sadzić

Nie polecamy kupować bzów z gołym korzeniem. Kiepsko się przyjmują. Najlepiej kupować rośliny w pojemnikach i sadzić razem z ziemią, w której rosły, bez otrzepywania jej z korzeni. Najlepsze sadzonki do sadzenia są 2-3 letnie z większym systemem korzeniowym.
Aby profesjonalnie posadzić bez przygotowujemy dołek lub dołki  średnicy 50-70 cm i ok. 40-50 cm jeśli roślina rosła w 3 litrowym pojemnik.  Jeśli roślina rosła w mniejszym pojemniku, wówczas możemy przygotować nieco mniejszy dołek. Na jego dno dajemy kompost lub rozłożony obornik. Może też być granulowany dodany do ziemi. W żadnym wypadku nie może być świeży z danego roku, bo spali nam korzenie.
Jeśli sadzimy lilaka szczepionego, wówczas pamiętajmy, aby szyjka korzeniowa znajdowała się 3-4 cm nad powierzchnią gleby, ponieważ przy głębszym posadzenu wydają liczne odrośla trudne do usunięcia
Po posadzeniu nowego krzewu bzu o pachnących kwiatach, należy pamiętać o obfitym podlaniu. W pierwszym roku uprawy musimy pamiętać o wilgoci w glebie - wówczas system korzeniowy szybko się rozbuduje. Gleba musi być lekka, przepuszczalna. Lilaki nie  znoszą ciężkich gleb i bardzo wilgotnych, zalewowych miejsc.
Jeśli musimy przesadzić lilaka, wówczas nalezy pamiętać o skróceniu wszystkich pędów o połowę długości. Podczas przenosin postarajmy się wyjąć korzeń z jak największą bryłą ziemi i razem z nią posadźmy w nowe miejsce.

Oczar pośredni - gdzie sadzić oczary

Oczary należą do tej samej rodziny co fothergille, ambrowce, leszczynowce, parocje. Oczar pośredni to mieszaniec oczaru omszonego i japońskiego. Oczar to miłośnik żyznych, lekko wilgotnych, przepuszczalnych gleb o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym (odczyn ph od 4,5-6,5). W zbyt wapiennej glebie mogą cierpieć z powodu chlorozy. Oczary wymagają miejsca słonecznego lub lekko zacienionego, ale osłoniętego przed mroźnymi wiatrami. Zanim posadzimy oczar w swoim ogrodzie musimy dokładnie przemyśleć sobie dla niego miejsce. Nie ma sensu sadzić go gdzieś w głębi ogrodu, gdzie zwykle zimą nie chodzimy. Dobre miejsce to takie, kiedy będziemy mogli podziwiać oczara zimą przez okno. Może być to przedogródek. Może też być posadzony blisko drzwi wejściowych lub w miejscu często przez nas odwiedzanym. Pamiętajmy, że oczary nie lubią być przesadzane, więc raz wybrane miejsce powinno być ostateczne. Pod oczarami możemy posadzić sobie byliny, nawet te wysokie. Zielone liście krzewu będą świetnym tłem dla kolorowych kwiatów. Jesienią liście przebarwiają na ogniste kolory żółci, czerwieni i pomarańczy. Dość długo utrzymują się jeszcze na krzewie w tych barwach, nim opadną. Kora na pniach jest szara i gładka. Pęknięcia w korze występują po późnych wiosennych przymrozkach.

Oczar pośredni - kiedy kwitnie oczar

Kwiaty pojawiają się na długo przed rozwojem liści. Długość kwitnienia oczarów jest uzależniona od pogody i temperatury. Bo, o ile oczar potrzebuje zimą paru dni powyżej zera, aby rozwinąć kwiaty, to zbyt wysoka temperatura skraca kwitnienie. Jeśli po rozwinięciu się kwiatów przyjdzie mróz to dla oczara tylko lepiej. Choć wydaje się, że delikatne, kędzierzawe, czteropłatkowe kwiatki przepadną na mrozie to dzieje się odwrotnie. Utrwalają się i potrafią tkwić na roślinie tygodniami. Kwiaty wytrzymują - 12stopni. Na mrozie mogą nieco się zwinąć, ale przy plusowej temperaturze płatki znów się wyprostują. Wówczas na tle śniegu lub np. iglaków wygląda wspaniale. Aby poczuć jego słodki zapach, należy wybrać się do ogrodu i nacieszyć zmysły tą niezwykłą rośliną. Najmocniej pachną w słoneczne dni. Każda odmiana pachnie nieco inaczej, ale niewątpliwie są to zapachy intensywne i intrygujące. Latem dojrzewają owoce oczaru. Są to niepozorne torebki. Po dojrzeniu roślina wystrzeliwuje nasiona z głośnym chrzęstem całkiem daleko, bo w promieniu kilku metrów. Często owoce z roku poprzedniego tkwią na krzewie kolejny sezon. Często dojrzewają dopiero w następnym roku. Dzięki takiemu zjawisku zawdzięczają swoją nazwę: hama (jednocześnie) i melon (owoc). Czasem zdarza się, że hamamelisy zakwitają już jesienią. Wypuszczają pierwsze kwiaty, które mogą być nawet innego koloru niż właściwe. Zaobserwowaliśmy, że czerwone odmiany oczara potrafią jesienią rozwinąć część kwiatów, które są żółtawopomarańczowe. Łatwo wtedy ulec sugestii, że kupiliśmy niewłaściwą roślinę. Takie zjawisko wywołane jest suchym latem, kiedy w podłożu było zbyt mało wilgoci.

Oczar pośredni - jak sadzić i pielęgnować

Przed posadzeniem należy zrobić drenaż wsypując ok. 4-5 litrów żwirku i kamieni, ponieważ oczar nie lubi zalegającej w glebie wody. Nie tolerują gleb zbitych, nieprzepuszczalnych, gliniastych, słabo napowietrzonych. Warto każdej jesieni spulchniać glebę wokół oczara. W pierwszym sezonie po posadzeniu należy pamiętać o podlewaniu. Dostateczna ilość wilgoci pozwoli na szybsze ukorzenienie się i nabranie sił przez roślinę. W latach późniejszych nie będzie potrzebowała aż tak dużo troski z naszej strony. Młode rośliny należy zabezpieczać przed mrozami. Przed pierwszą zimą warto oczara okopczykować jak róże. W kolejne zimy już nie, bo jego mrozoodporność wzrasta wraz z wiekiem i grubością kory. Hamamelisy są odporne na polskie zimy. Znoszą mrozy do -20 stopni. Również na szkodniki i choroby jest bardzo odporny. Jeśli chcemy przyciąć oczara, należy zrobić to po kwitnieniu. Wówczas przycinamy najmłodsze pędy, co spowoduje zagęszczenie i ograniczenie jego rozmiarów. Pozbywamy się również pędów martwych, nadłamanych. Pamiętajmy, że oczary rosną dość wolno ok. 15-20 cm na sezon.

Oczary od setek lat oczary znane są w medycynie naturalnej jako roślina lecznicza. Liście i kora mają właściwości o działaniu ściągającym, przeciwkrwotocznym, przeciwzapalnym i przeciwbakteryjnym. Do dziś używane jako surowiec farmakologiczny i kosmetyczny.

Magnolia - zastosowanie

Magnolie to duża grupa roślin, których popularność wciąż rośnie. Stare odmiany charakteryzują się sporymi rozmiarami. Aby zapewnić im dobre warunki rozwoju, należało dysponować większym ogrodem. Obecnie na rynku jest mnóstwo najrozmaitszych odmian magnolii, które w większości nie są ogromnych rozmiarów i można je sadzić nawet po kilka w mniejszych ogrodach. W Polsce są dość dobre warunki do uprawy magnolii. Sporo wilgoci, niezbyt mroźne zimy (z wyłączeniem obszarów wschodnio-północnych) oraz możliwość zapewnienia żyznej, bogatej w składniki odżywcze gleby. To są podstawowe warunki, aby cieszyć się tymi ładnymi drzewami ozdobnymi.  Miejsce częściowo zacienione lub słoneczne. W warunkach naturalnych magnolie te rosną w podszyciu większych drzew. Korzystają z ich cienia oraz materii odżywczej z opadłych liści i próchniejących gałęzi. Można uprawiać je w każdym ogrodzie z kwaśną glebą, niektóre odmiany tolerują lekko kwaśne podłoże o ph w granicach 6,5. Pasują do każdego stylu ogrodowego. Zachęcamy do kupna magnolii, bo te w większości niewielkie drzewa dodają elegancji każdemu ogrodowi. Pięknie prezentują się na wypielęgnowanych trawnikach, ale też w nasadzeniach wiejskich przy stylowych ławkach, wśród kwitnących roślin cebulowych.

Magnolia - uprawa

Jakie wymagania mają magnolie i co musimy zrobić aby cieszyć się pięknie rosnącymi magnoliami - musimy zapewnić magnoliom: zaciszne miejsce, osłonięte od mrożnych wiatrów, glebę zasobną, lekko kwaśną. Jeśli nie jesteśmy pewni jakie ph ma nasza gleba, warto co roku na wiosnę obsypać miejsce nasadzenia magnolii korą drzew iglastych. Zapewni nam ona odpowiednie zakwaszenie, dodatkowo zabezpieczy miejsce nasadzenia przed nadmierną utratą wilgoci, której magnolie nie lubią. Talerzykowaty, płytki korzeń łatwo ulega przesuszeniu, co nie wpływa zbyt dobrze na kondycję rośliny. z Powodu płytkiego korzenia nie przekopujemy gleby wokół magnolii.
Podczas sadzenia pamiętajmy, aby sadzić niezbyt głęboko (nie głębiej niż rosła w doniczce) - magnolie mają płytkie, talerzykowate korzenie.
Po posadzeniu obsypać pulchną ziemią, nie uciskać za bardzo, gdyż uszkodzenie korzenia może spowodować gnicie systemu korzeniowego.
Następnie obficie podlewamy. Pilnujemy, aby gleba nie przeschła szczególnie od maja do końca lipca.

Dwa pierwsze lata życia po posadzeniu w naszym ogrodzie są dla magnolii ważnym czasem, który zadecyduje czy się zaaklimatyzuje i nabierze rozpędu w rośnięciu. To jest też czas, kiedy nawiększych mrozów powinniśmy okryć magnolię agrowłókniną lub matą słomianą. Tym bardziej, że pąki kwiatowe zwykle zawiązują się późnym latem i jesienią zeszłego roku.

Magnolia - podlewanie

Latem, kiedy jest sucho i gorąco młode sadzonki (do 2-3 lat w ogrodzie) powinniśmy solidnie podlać od czasu do czasu ze względu na opisany wyżej płytki system korzeniowy. Solidnie to znaczy przeznaczając od 5 litrów wody na mniejszą roślinę (przesadzoną z pojemnika 1-2 litrowego), 10-20 litrów wody w przypadku większych roślin (o wysokości powyżej 1 metra, silnie ulistnionych, i przesadzonych z pojemników 3-5 litrowych).

Magnolia - przycinanie

Magnolie nie najlepiej znoszą przycinania, słabo się zagęczczają, a odrastanie trwa powoli. Ponadto cięcie może spowodować osłabienie kwitnienia na rok lub dwa. Róbmy to tylko w określonych sytuacjach: jeśli dojdzie do złamania gałęzi, podmarznięcia, ewentualnie jakiejś choroby lub gdy jakiś pęd ewidentnie nam przeszkadza. Jeśli przycianamy to ZAWSZE po kwitnieniu. Miejsca po nacięciu smarujemy pastą ogrodniczą.

Magnolia - nawożenie

Minimum dwa razy do roku warto zasilić magnolię.  Można użyć gotowej mieszanki, np. do rododendronów. Podlewamy takim roztworem w kwietniu i pod koniec czerwca. Nie zasilamy już niczym po 20 lipca. W tym czasie roślina powinna skupić się na zdrewnieniu, co pomoże jej przetrwać zimę bez uszczerbku. Zbytnie pędzenie nawozem z dużą ilością azotu nie wpłynie dobrze na jej kondycję. Ponieważ nie zdrewniałe końce pędów są bardziej podatne na przemarznięcie.
Kiedy wydaje nam się, że nasza magnolia słabo rośnie, a w dodatku pod koniec lipca liście zaczynają brązowieć od brzegu,wówczas mamy do czynienia z przenawożeniem. Zwiększone stężenie soli w glebie zakłóca prawidłowe pobieranie składników pokarmowych. W takim wypadku najwłaściwsze będzie solidne podlanie drzewka w celu częsciowego choćby przepłukania soli w głąb gleby. Dla prawidłowego przeprowadzenia takiego zabiegu należy podłoże przelać wodą w ilości 100 litrów na metr kwadratowy.
Bardzo wygodne w użyciu są nawozy otoczkowane. Są takie, które działają 5-6 miesięcy. Można je zastosować wiosną jednorazowo i nie martwić się już zasilaniem. Niektórzy ogrodnicy mają dostęp do obornika. Jest on oczywiście wartościowym nawozem, ale pamiętajmy, że zmieni on ph naszej gleby na bardziej zasadowy. Po jego zastosowaniu należy ponownie zakwasić podłoże.

Magnolia - przesadzanie

Przed posadzeniem magnolii trzeba starannie wybrać miejsce, ponieważ ta królowa ogrodu nie znosi przesadzania. Jeśli musimy to zrobić, zróbmy to jak najszybciej. Nie czekajmy kolejnych lat, ponieważ korzeń się rozrasta i przy przesadzaniu zawsze zostaje porządnie uszkodzony. Zabieg ten możemy wykonać tylko wczesną wiosną, w czasie nabrzmiewania pąków. Przed przesadzeniem powinno się skrócić o 2/3 długości wszystkie pędy. Rany zabezpieczamy maścią ogrodniczą.
Po posadzeniu lub przesadzeniu nie nawozimy absolutnie sadzonki przez ok. 1 miesiąc. Czasem chcemy zasilić roślinę, aby szybciej doszła do siebie po "przeprowadzce", ale niestety nawozy mogą spalić uszkodzone korzenie i w ten sposób możemy zupełnie stracić drzewko. Taka rada powinna być stosowana do wszystkich roślin.

Magnolia - kwitnienie

Magnolie dzielą się na takie, które kwitną przed rozwojem liści i w trakcie rozwoju. Te pierwsze wcześniejsze wyglądają bardziej efektownie, bo nic ich nie zasłania. Czasem niestety dotyka ich wiosenny przymrozek i część kwiatów może ucierpieć. Na rynku są też odmiany, które powtarzają kwitnienie w sierpniu. Jest to ciekawe zjawisko, choć już nie tak spektakularne jak wiosną.